کراس‌بایت و درمان مشکلات عرضی فکی
مشکلاتی که در پستهای قبلی به آنها اشاره کردیم مشکلات فکی در بعد قدامی خلفی بودند، یعنی جلو یا عقب بودن فکها. در دو بعد دیگر هم مشکلات فکی دیده می‌شود: در بعد عمودی و در مورد عرضی. اگر بیاییم و فک بالا و فک پایین را نسبت به همدیگر بسنجیم، گاهی اوقات اینها در بعد عرضی نسبت به هم مشکل دارند، یعنی فک بالا عرضش کمتر از فک پایین است که در این حال جفت‌گیری غلطی به وجود می‌آید.
اسم این حالت کراس‌بایت است. کراس یعنی معکوس. کراس‌بایت موقعی رخ داده است که فک بالا تنگ‌تر از فک پایین باشد. در حالت عادی اگر وضعیت دندانهای شما درست باشد و جلوی آینه نگاه کنید، دندانهای بالا باید بیرون‌تر از دندانهای پایین باشند. اگه برعکس باشد، همان وضعیت کراس‌بایت است که اشاره کردیم.
کراس‌بایت در بیشتر اوقات عاملش تنگ بودن فک است که در نتیجه دندانها هم همراه با آن تنگ می‌شوند. ولی گاهی اوقات فک تنگ نیست و فقط دندانها هستند که تنگ هستند. اگر عامل فک باشد، یعنی کام فرد به هر دلیلی تنگ شده باشد، دندانها هم همراه با آن جمع شده‌اند. این وضعیت درمان رشدی می‌خواهد. زمانی که بیمار در حال رشد است، باید درمان بشود.
بنابراین تا حدود دوازده سالگی جواب می‌دهد. درمانهای اسکلتها حدودا تا دوازده سالگی نتیجه‌بخش هستند. به این شرایط اورژانس دندانپزشکی گفته می‌شود. کراس‌بایت‌ها را هر زمانی که تشخیص بدهیم، صبر نمی‌کنیم که بچه بزرگتر بشود، به دلیل اینکه مانند مشکلات فکی دیگر نیست. که مثلا کلاس ۲ باشد و گفته شود که ده سالگی مراجعه کند.
اگر امروز بچه‌ای مراجعه کرد و هفت سالش هم بود و کراس‌بایت داشت، همان موقع باید درمان بشود. چون این وضعیت فکی بر روی مفصل اثر می‌گذارد. پس کراس‌بایت می‌تواند اسکلتی باشد یا دندانی. در حالت دندانی مشکل به طور کلی کمتر است. در هر سنی می‌تواند درمان بشود؛ اما در حالت اسکلتی باید قبل از بلوغ درمان انجام بشود که حدودا دوازده سالگی را در نظر می‌گیریم. به این دلیل که تا آن زمان استخونها شروع به سفت شدن می‌کنند.
درمانی که برای کراس‌بایت انجام می‌دهیم یک پلاک است؛ پلاک متحرک پیچ‌دار. که البته یک نوع ثابت هم دارد که به آن های‌رایس گفته می‌شود. بنابراین یک وضعیت کراس‌بایت هست که تنگی فک بالا هم شاملش می‌شود که کراس‌بایت اسکلتی‌ست. و یک وضعیت کراس‌بایت دندانی هم داریم. چون در حال حاضر درباره ارتوپدی صحبت می‌کنیم، درباره نوع دندانی بیش از این توضیح نمی‌دهیم.
کراس‌بایت‌های دندانی نوع اسکلتی باید قبل از دوران بلوغ درمان بشوند. دو دستگاه برای این کار داریم. البته دستگاه‌های خیلی متنوع و مختلفی هست، اما ما به دو دستگاه به طور خلاصه اشاره می‌کنیم. یکی همان پلاک‌های متحرک پیچ‌دار است که زیاد استفاده می‌شود. دیگری متحرک است که بیمار می‌تواند بگذارد و بعد دربیاورد. و البته دیگر هم های‌رایس است.
دستگاهی که معمول است، همان نوع متحرک است. چون راحت‌تر استفاده می‌شود؛ تمیزکردن آن ساده‌تر است؛ باز کردنش راحت‌تر است و مریض درمی‌آورد، باز می‌کند و می‌گذارد و کاملا جواب می‌دهد. مشکل را کامل برطرف می‌کند. ولی بعضی از بیمارها که همکاری کمتری دارند؛ شرایطشان به صورتی‌ست که نمی‌شود کنترلشان کرد، یا خود بچه خوب همکاری نمی‌کند و مثلا از پلاک درست استفاده نمی‌کند و مشکل هم باید حتما برطرف بشود، نوع ثابت رو به کار می‌گیریم.
این دستگاه‌ها با یک سری میله‌ها و حلقه‌هایی به دندانها می‌چسبند و چون ثابت هستند در نمی‌آیند. و به وسیله پیچی که داخل کام دارند، پس از اینکه در دهان بیمار قرار بگیرد و پیچ آن باز شود، دستگاه نیز باز می‌شود و در نتیجه کام بیمار همراه با آن باز خواهد شد. اثر این دستگاه کاملا اسکلتی است.
مواقعی که کراس‌بایت اسکلتی را درمان می‌کنیم، بین دندانهای وسط فک بالای بیمار باز می‌شود که ممکن است برای بیمار یا والدین سوال پیش بیاید و بپرسند که چرا این حالت رخ داده، که در جوابشان باید گفت که مشکلی نیست و خودبخود این وضعیت برطرف خواهد شد و این علامت اینست که فک در حال باز شدن است.
های‌رایس روش سریعی‌ست و ظرف دو هفته کلا فک را باز می‌کند. اما حالا در حالتی که فک بالا گشادتر از فک پایین باشد، معمولی درمانی نداریم. چون فک پایین ستون و درزی ندارد و در این حالت نیاز است که جراحی فک انجام بشود. البته این وضعیت بسیار نادر است.
برای دریافت مشاوره و نوبت با ما در تماس باشید.
۲ دیدگاه
[…] لینک منبع […]
[…] لینک منبع […]